Vegið að velferðarkerfinu

Í fjár­laga­frum­varpi næsta árs er boðuð breyt­ing á raun­fjár­mögnun opin­bera vel­ferð­ar­kerf­is­ins. Heil­brigð­is­mál munu fá umtals­verða raun­lækkun á fjár­fram­lögum og sér­staka athygli vekur að sjúkra­hús­þjón­usta fær krónu­tölu­lækkun upp á -1% sem þýðir veru­lega raun­lækkun fjár­fram­laga að teknu til­liti til verð­bólgu. Hjúkr­un­ar- og end­ur­hæf­ing­ar­þjón­usta fær einnig högg. Þetta kemur fram í grein sem Stefán Ólafsson pró­fessor emeritus við HÍ og sér­fræð­ingur hjá Efl­ing­u-­stétt­ar­fé­lagi skrifar í Kjarnann.
Greinina er hægt að lesa í held sinni hér.

,,Styrking heilbrigðisþjónustunnar er lykillinn að bættum lífskjörum almennings og því að veita megi öllum viðeigandi þjónustu óháð efnahag eða búsetu“, skrifar Sonja Ýr Þorbergsdóttir í grein á bsrb.is, og bendir á að veikleikar á tekjuhlið ríkissjóðs valdi því hins vegar að aðhaldi sé beitt á mikilvægar stofnanir þessara málaflokka þrátt fyrir ítrekuð neyðarköll frá heilbrigðiskerfinu. Í frumvarpinu er fjárveiting til reksturs sjúkrahúsþjónustu lækkuð um rúmlega 700 milljónir króna að raunvirði. Það er skortur á starfsfólki miðað við óbreyttar fjárveitingar, halli á rekstri og álag alltof mikið. Þá eru einnig lagðar til 800 m.kr. í lægri greiðsluþátttöku notenda þjónustunnar en samtímis eru rekstrartekjur stofnana, sem er hlutdeild notenda, hækkaðar um 700 m.kr. Það er því í reynd engin heildarlækkun á greiðsluþátttöku almennings. Á sama tíma boðar fjármála- og efnahagsráðherra aukna einkavæðingu í heilbrigðisþjónustu þrátt fyrir að allar kannanir sýni skýran vilja almennings um að heilbrigðisþjónusta sé rekin af hinu opinbera og aukinni einkavæðingu er hafnað. Enda veit fólk sem er, að aukin einkavæðing mun veikja opinberar heilbrigðisstofnanir enn frekar þegar þörf er á að styrkja þær.
Grein formanns BSRB má lesa í heild sinni hér.

Hækkun neysluskatta og breyting á vörugjöldum mun einnig bitna illa á launafólki. Afkomubati ríkissjóðs var um 120 m.kr. milli áranna 2021 og 2022 en þrátt fyrir það boðar frum­varpið aðhald á útgjalda­hlið sem mun bitna illa á mörgum meg­in­þáttum vel­ferð­ar­mál­anna. Kemur fram í frumvarpinu að útgjöld eru almennt aukin mun minna en nemur verð­bólgu á þessu ári og jafn­framt minna en áætluð verð­bólga á næsta ári.